Multiwyszukiwarki i bazy cytowań

Rola multiwyszukiwarki jest w zasadzie zbliżona do roli komputerowego katalogu bibliotecznego. Zasadnicza różnica polega na tym, że przeszukiwane są różne katalogi.
Bazy cytowań pozwalają śledzić powiązane treściowo publikacje, a niekiedy pozwalają również na szybkie dotarcie do treści publikacji.

Kiedy stosować multiwyszukiwarkę?

Narzędzie to jest przydatne najbardziej w sytuacjach, gdy poszukujemy trudno dostępnej książki. Zadanie takie w przeszłości zajmowało ogromnie dużo czasu i często nie przynosiło oczekiwanych skutków.

Multiwyszukiwarki można z powodzeniem stosować zamiast katalogów poszczególnych bibliotek. Przydaje się to zwłaszcza w Krakowie, gdzie istnieje wiele bibliotek i dzięki informacjom o dostępności książki możemy wybrać bibliotekę, która nam najbardziej odpowiada.

Multiwyszukiwarki pozwalają również na ustalenie danych bibliograficznych prac. Dotyczy to zwłaszcza prac dawnych lub źle opracowanych edycyjnie. Warto brać przede wszystkim pod uwagę opisy z dużych bibliotek (np. BJ, BN), gdyż przygotowują je profesjonalni bibliotekarze i bibliotekoznawcy.

Jak wybrać odpowiednią wyszukiwarkę?

O wyborze multiwyszukiwarki decyduje przede wszystkim zakres przeszukiwanych katalogów i stopień rozbudowania narzędzi wyszukiwania. Pierwsze kryterium wiąże się ściśle z pracą, której poszukujemy. Drugie kryterium jest obarczone pewną dozą subiektywności - warto poznać wszystkie, aby zdecydować, która z nich jest najodpowiedniejsza.

Polecane muliwyszukiwarki (wraz z krótką charakterystyką)

NUKAT

NUKAT jest katalogiem centralnym polskich bibliotek naukowych i akademickich (zobacz aktualną listę tych bibliotek). Od lipca 2002 biblioteki te wprowadzają do NUKAT dane o swoich bieżących i starszych nabytkach (ze strony NUKAT).

NUKAT to katalog centralny polskich bibliotek naukowych i akademickich, tworzony metodą współkatalogowania. Oznacza to, że każdy opis dokumentu jest tworzony tylko raz w bazie NUKAT i kopiowany do katalogów lokalnych. […] Oprócz rekordów wprowadzanych na bieżąco, NUKAT zawiera wszystkie rekordy bibliograficzne z Centralnego Katalogu Czasopism (dawne CKTCz) i wszystkie rekordy haseł wzorcowych z Centralnej Kartoteki Haseł Wzorcowych (ze strony NUKAT).

Zaletą NUKAT jest jego centralny charakter. Stanowi on punkt odniesienia dla bibliotekarzy. Dużą zaletą jest szybkość działania.

Wadą NUKAT jest to, że nie uwzględnia wielu mniejszych bibliotek interesujących dla filozofów.

Wejście do NUKAT

WoldCat.org: The World's Largest Library Catalog

Katalog grupujący informacje na temat publikacji z całego świata. Wyszukiwarka posiada bardzo czytelny i użyteczny interfejs. Prezentuje nie tylko informacje bibliograficzne dla niezwykle szerokiego zasięgu publikacji, ale też wskazuje na biblioteki/katalogi w których dana pozycja jest indeksowana. Polskie prace często odnoszą do katalogu NUKAT, ale niekiedy możemy znaleźć inne interesujące podpowiedzi.

Ważną zaletą katalogu jest możliwość pobierania opisów bibliograficznych przez wtyczki menadżerów bibliografii (np. Zotero).

[https://www.worldcat.org/]

Inne multiwyszukiwarki

FIDKAR Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES

Federacja Bibliotek Kościelnych FIDES została erygowana przez Konferencję Episkopatu Polski w dniu 18 marca 1995 r. Federacja zrzesza obecnie 84 biblioteki członkowskie, w tym większość bibliotek wydziałów teologicznych i wyższych seminariów duchownych w Polsce, diecezjalnych i zakonnych (informacja ze strony FIDES).

Multiwyszukiwarka FIDKAR działa w tym samym protokole z39.50 co KaRo. Jej działnie przypomina zatem nieco działanie KaRo.

Zaletą FIDKAR FIDES jest to, że jest jedyną multiwyszukiwarką umożliwiającą przeszukiwanie większości bibliotek instytucji kościelnych w Polsce. Pozwala również przeszukiwać NUKAT i kilka ważnych katalogów zagranicznych.

[Wady ]
Wady systemu FIDKAR wynikają ze specyficznej budowy katalogu:

  • w polu autor najpierw wpisujemy nazwisko, dopiero potem imię,
  • brak odsyłaczy od haseł nieużywanych do używanych (np. gdy książka opatrzona jest tylko pseudonimem autora, nie znajdziemy jej wpisując prawdziwe nazwisko autora),
  • zaawansowane możliwości wyszukiwania są mocno ograniczone możliwościami katalogów składowych - brak często możliwości zacieśnienia poszukiwań.

Wymienione wady powodują, że należy krytycznie podchodzić do negatywnych wyników wyszukiwania.

FIDKAR FIDES indeksuje kilka ważnych serwisów (dostępnych w jednej wyszukiwarce):

  1. katalogi bibliotek kościelnych
  2. katalogi prac dyplomowych (niestety nie obejmuje UPJP II)
  3. bibliografie z FIDES
  4. bibliografie z BN

Fidkar FIDES

FIDKAR M@ŁOPOLSKI

Ten regionalny FIDKAR wygląda i działa idetycznie do FIDKAR FIDES.

Zaletą tej multiwyszukiwarki jest jej ograniczenie do zasobów małopolskich, które są dla nas najłatwiej dostępne. Stąd płyną oczywiste korzyści z używania tej wyszukiwarki.

Wady są takie same jak w przypadku FIDKAR FIDES (zob. wady FIDKAR)

BR@MA - katalogi baz bibliograficznych dot. regionu
RK@M - katalogi bibliotek województwa małopolskiego (wg powiatów)
KR@K - katalogi bibl. naukowych i kolekcje specjalne

Fidkar M@ŁOPOLSKI

KaRo

KaRo (katalog rozproszony) jest wyszukiwarką korzystającą z protokołu Z39.50. Pozwala na dostęp do informacji o zasobach wielu polskich bibliotek i ułatwia wyszukanie interesujących pozycji księgarskich, czasopism lub opisów bibliograficznych. Należy go traktować jako narzędzie uzupełniające polski centralny katalog NUKAT (ze strony projektu).

Zaletą KaRo jest możliwość przeszukiwania katalogów BN (w tym NUKAT), różnorodnych bibliotek uniwersyteckich, politechnicznych, akademickich, instytutowych oraz bibliotek publicznych. KaRo ma największy zbiór przeszukiwanych katalogów (ciągle wzbogacany).

Wadą KaRo jest stosunkowo długi czas oczekiwania, szczególnie przy dużej liczbie bibliotek, co wynika z zastosowanych rozwiązań teleinformatycznych.

Wejście do KaRo

Bazy cytowań

Obecnie najpopularniejszą bezpłatną bazą jest Google Scholar. Pozwala łatwo wyszukać prace powiązane cytowaniami. Zbiory cyfrowe w otwartym dostępie są podlinkowane do wyników wyszukiwania.

[https://scholar.google.pl/]